Bức thư của một NGƯỜI CHA

Bức thư của nhà kinh tế, chính khách nổi tiếng người Đài Loan Tôn Vận Tuyền (1913 - 2006) dành cho con trai:


Con trai yêu dấu!

Đời người phúc họa vô thường! Không một ai biết trước mình sẽ sống được bao lâu. Có một số việc tưởng nên sớm nói ra thì hay hơn.

Cha là cha của con, nếu cha không nói với con, có lẽ không ai nói rõ với con những điều này!

Những lời khuyên để con ghi nhớ này, là kết quả bao kinh nghiệm xương máu, thất bại đắng cay trong cuộc đời, mà bản thân cha đã trải nghiệm. Nó sẽ giúp con tiết kiệm nhiều những nhầm lẫn hoang phí trên bước đường trưởng thành của con sau này.

Dưới đây là những điều con nên ghi nhớ trong cuộc đời:

- Nếu có người đối xử không tốt với con, đừng bận tâm cho mất thời giờ. Trong cuộc đời này, không ai có nghĩa vụ phải đối xử tốt với con, ngoại trừ Cha và Mẹ của con. Nếu có người đối xử tốt với con, ngoài việc con phải biết ơn và trân quý,  con cũng nên thận trọng suy xét, vì người đời làm việc gì thường có mục đích và nguyên nhân. Con chớ vội vàng xem đối phương là chân bằng hữu .

- Con có thể yêu cầu mình phải giữ chữ TÍN, nhưng không thể bắt người khác phải giữ chữ TÍN với mình. Con có thể yêu cầu mình phải đối xử TỐT với người khác, nhưng không thể kỳ vọng người khác phải đối xử TỐT với con. Con đối xử người ta thế nào, không có nghĩa là nguời ta sẽ đối xử lại mình như thế ấy, nếu con không hiểu rõ được điểm này, sẽ tự chuốc lấy buồn phiền cho mình mai sau.

- Trên đời không phải không có người nào mà không thể thay thế được, không có vật gì mà nhất định mình phải sở hữu được. Con nên hiểu rõ ở điểm này. Nếu mai sau rủi người bạn đời không còn muốn cùng con chung sống, hoặc giả con vừa mất đi những gì trân quý nhất trong đời, thì con nên hiểu rằng: Đây cũng không phải là chuyện lớn lao gì cho lắm!

- Trên đời này chẳng hề có chuyện yêu thương bất diệt. Ái tình chỉ qua là một cảm xúc nhất thời. Cảm giác này tuyệt đối sẽ theo thời gian, hoàn cảnh mà thay đổi. Nếu người yêu rời xa con, hãy nhẫn nại chờ đợi , để thời gian từ từ gột rửa, để tâm tư mình dần dần lắng đọng thì nỗi đau thương cũng sẽ từ từ nhạt nhòa đi . Không nên cứ ôm ấp hoài niệm mãi cái ảo ảnh yêu thương, cũng không nên quá bi lụy vì tình.

- Đời người ngắn ngủi, nếu hôm nay con đã lãng phí thời gian, mai đây hiểu được thì thấy rằng quãng đời đó đã vĩnh viễn mất rồi! Cho nên càng biết trân quý sinh mạng của mình càng sớm, thì con sẽ được tận hưởng cuộc đời mình càng nhiều hơn. Trông mong được sống trường thọ, chi bằng con cứ tận hưởng cuộc đời mình ngay từ bây giờ.

- Cha không yêu cầu con phải phụng dưỡng cha trong nửa quãng đời còn lại. Ngược lại, Cha cũng không thể bảo bọc nửa quãng đời sau này của con, khi mà con đã trưởng thành và tự lập. Đây là lúc Cha đã làm tròn trách nhiệm của mình. Sau này con có đi xe buýt hay đi xe hơi riêng; ăn súp vi cá hay ăn mì gói, tự con lo liệu lấy.

- Gia đình thân nhân chỉ là duyên phận một đời. Bất luận trong kiếp này chúng ta sống chung với nhau được bao lâu và như thế nào, nên trân quý khoảng thời gian sum họp, gia đình đoàn tụ. Kiếp sau, dù ta có thuơng hay không, cũng không chắc sẽ còn gặp lại nhau.

- Tuy có nhiều người thành công trên đường đời mà học hành chẳng đến đâu. Nhưng điều đó cũng không có nghĩa là không cần học hành mà vẫn thành công. Kiến thức đạt được do việc học hành, là vũ khí trong tay của mình. Ta có thể lập nên sự nghiệp từ hai bàn tay trắng, nhưng không thể thiếu sự hiểu biết. Nên nhớ kỹ điều này!

- Hơn mười mấy, hai mươi mấy năm nay, Cha tuần nào cũng mua vé số, nhưng đến nay, ngay đến giải 3 vẫn chưa từng trúng. Điều này chứng tỏ rằng: Muốn phát đạt phải siêng năng làm ăn, nỗ lực phấn đấu chứ không phải chờ đợi điều may mắn đến với con. Trên thế gian này không có buổi ăn trưa nào miễn phí cả. Nếu may mắn có đến với con, đấy là điều tốt, còn nếu không thì cũng chẳng có vấn đề gì, bởi tất cả phải dựa vào chính bản thân con.

- Con hãy BIẾT ƯỚC MƠ, nhưng để trở thành hiện thực thì ước mơ đừng xa rời thực tế, đừng hão huyền và ảo tưởng. Con phải LUÔN CÓ NIỀM TIN. Không chỉ là niềm tin vào chính bản thân mình mà con cũng cần có niềm tin vào mọi người, niềm tin vào cuộc sống. Nếu không có niềm tin, con sẽ chẳng thể làm được việc gì. Công việc, cuộc sống đôi lúc sẽ có những khó khăn, trở ngại đòi hỏi con phải LUÔN NỖ LỰC. Để có được những thành công thì không thể thiếu sự cố gắng và say mê, con ạ. Hãy nhớ rằng THÀNH CÔNG KHÔNG PHẢI LÀ MỘT ĐÍCH ĐẾN MÀ LÀ MỘT QUÁ TRÌNH. Vì thế, con hãy tiếp tục ước mơ, tiếp tục tin tưởng và không ngừng nỗ lực, con nhé.

 

Sự tích miếu thờ Bà Phi Yến, Côn Đảo

(Về nơi tôi đã đến và sẽ còn quay lại!)

Ở Côn Đảo, dường như sự hiện diện linh thiêng luôn hiện diện, thấm đẫm màu xanh cây cỏ và nồng nàn vị biển. Từ trung tâm, con đường chừng 2km dẫn vào Miếu Bà và Miếu Cậu chạy giữa những chiếc hồ lớn. Hai bên đường là muống biển miên man bò.

Bà Phi Yến (tên thật Nguyễn thị Răm) là vợ thứ của Nguyễn Ánh. Năm 1783, trong khi rút chạy khỏi quân Tây Sơn, Nguyễn Ánh đem vợ con và 100 gia đình chạy ra đảo Côn Sơn cùng dân sở tại lập ra 3 làng là An Hải, An Hội và Cửa Ống. Vì muốn đánh bại nghĩa quân Tây Sơn, Nguyễn Ánh tính chuyện cầu viện quân Pháp và định gửi hoàng tử Cải (tức Hoàng tử Hội An)  sang làm con tin. Bà Phi Yến đã phản đối quyết định này, bà gọi việc này là “cõng rắn cắn gà nhà” nên đã bị chúa Nguyễn  khép vào tội thông đồng với quân Tây Sơn và xử tội chết. Sau nhờ quan đô đốc quân Ngọc Lân can gián và lúc đó hoàng tử Cải còn quá nhỏ nên Nguyễn Ánh hạ lệnh tống giam bà vào trong một hang đá trên đảo Hòn Bà. Khi quân Tây Sơn tiến đánh đến đảo Hòn Bà, Nguyễn Ánh bỏ chạy quên luôn số phận bà Phi. Con của bà là hoàng tử Cải lúc đó mới 4 tuổi cứ khóc đòi mẹ. Nguyễn Ánh sai ném luôn xuống biển, xác hoàng tử Cải trôi về Cỏ Ống. Theo lời truyền kể thì bà Phi Yến ở trong hang được một con vượn và một con hổ cứu sống, bà trở về sống với dân làng Cỏ Ống và trông nom mộ hoàng tử Cải. Dân làng cám cảnh, họ hát ví:

"Gió đưa cây Cải về trời
Rau Răm ở lại chịu đời đắng cay"

Vào đêm định mệnh rằm tháng Bảy năm Ất Hợi (1785), ban hương chức làng An Hải cử đại diện qua làng Cỏ Ống rước bà về dự lễ xá tội vong nhân. Buổi lễ kéo dài đến khuya, sau đó bà nghỉ đêm trong tại làng An Hải để ngày hôm sau về Cỏ Ống. Năm ấy bà mới 24 tuổi, dung nhan rất lộng lẫy. Trong làng có tên đồ tể tên là Biện Thi đem lòng tà dục, đã mò vào cấm phòng nắm lấy tay bà. Nghe tiếng bà tri hô, dân làng kéo đến đóng gông tên Biện Thi chờ ngày xử tội. Tủi phận mình, bà đã chặt đứt cánh tay bị xâm phạm rồi quyên sinh để giữ trọn danh tiết.

Tên Biện Thi được giải về làng Cỏ Ống xử tội chết. Dân làng An Hải lập đền thờ tạ tội với bà, hằng

năm cúng tiến có đủ mặt giới chức và dân làng Cỏ Ống. Năm 1861 thực dân Pháp chiếm Côn Đảo lập nhà tù, thường dân bị di về đất liền. Ngôi đền cổ bị bỏ quên trở nên hoang tàn và xiêu vẹo. Năm 1958, những công chức sống trên đảo đã xin phép nhà cầm quyền, quyên góp tiền bạc, huy động sức tù xây lại ngôi đền trên vị trí toà miếu cổ. Bài vị thờ bà được đặt tại ngôi chính điện với đôi câu đối: “ Mẫu nghi xưng hậu ấm Côn bang. Thánh đắc phối thiên An Hải quốc”. Hai bên tả, hữu là nơi thờ hoàng tử Cải và quan đô đốc quân Ngọc Lân. Hàng cột trước cửa chùa được khắc nổi hai câu đối: “ Trung nghĩa gián quân thiên cổ chiếu. Tiết hạnh quyên sinh vạn đại truyền”.

Miếu thờ bà Phi Yến còn được gọi là miếu An Sơn tại làng An Hải, đảo Côn Sơn, huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.