Cái chết của học trò tôi...

1. P. là một học sinh bình thường trong lớp. Ở lớp học mà học viên đủ lứa tuổi, đủ quê quán, đa số là vừa học vừa làm, thì cả giáo viên lẫn học viên đều không có nhiều thời gian để nói chuyện, tâm sự hay đùa giỡn cùng nhau.
Thầy trò chỉ gặp nhau trên lớp. Thỉnh thoảng lớp học rộn lên những tiếng cười khi giáo viên cố gắng bông đùa một chút. Giữa học viên với nhau thì các em chơi theo nhóm, có em hầu như không chơi với ai. Như P. chỉ đi đi về về.
P. có vẻ rất ít bạn. Cô bé hiền, ít nói, có vẻ ngoài sáng sủa, trắng trẻo. Tôi đoán chắc gia đình em cũng không đến nỗi nào. Em học chăm với mức học trung bình khá. Khi sắp đến kỳ thi tốt nghiệp, em thể hiện rõ quyết tâm thi đậu của mình.

2. Trước ngày thi bộ môn do mình dạy, tôi làm một việc mà giáo viên rất hay làm là đoán đề. Sau đó, tôi nhắn tin cho các em trong lớp. Cũng không còn nhiều thời gian để ôn tập nhưng tôi nghĩ có thể suy luận của mình là đúng, và biết đâu trúng đề thì các em sẽ có lợi thế là đã xem lại bài đêm trước buổi thi.
Kết quả, tôi đoán đúng 2/3 đề. Vì cách suy luận của tôi là gắn đề thi với những sự kiện thời sự lớn trong năm ở trong nước và trên thế giới. Học trò gọi điện cho tôi khoe “trúng tủ”. Hầu như em nào cũng nói làm bài rất tốt. Riêng P., em khoe với tôi sẽ đạt trên 6 điểm sau khi đã dò đáp án.

3. Hai tuần sau. Một buổi tối, P. gọi cho tôi lúc 21g. Em khóc và nói em vừa biết tin rớt tốt nghiệp: “Con rớt tốt nghiệp rồi thầy ơi. Thầy cứu con đi”. Em chỉ đạt 26/30 điểm. Em hỏi tôi: “Tại sao môn lịch sử em làm đúng mà chỉ được chấm có 3 điểm?”. Tôi bảo: “Thầy không ra đề, cũng không được chấm điểm. Nếu em thấy mình làm tốt thì còn mấy ngày để nộp đơn phúc khảo, đừng quá lo lắng”.
Tôi khuyên em bình tĩnh nhưng P. tỏ ra rất tuyệt vọng. Có lẽ em nghĩ thiếu 4 điểm thì có phúc khảo cũng không ăn thua. Tôi cũng chỉ biết an ủi em và hướng dẫn em cách viết đơn phúc khảo.
Khuya hôm đó, chị gái của P. (sau này tôi mới biết đó là chị nuôi) nhắn tin cho tôi vỏn vẹn: “P. rớt tốt nghiệp nên tự tử rồi thầy ơi”.

Nghe tin P. uống thuốc trừ sâu mất lúc 10g đêm, đến sáng gia đình mới phát hiện, tôi sững người. Mấy thầy trò bủn rủn chân tay, lên xe đi về nhà em ở huyện Thống Nhất, Đồng Nai. Tới nơi thì người nhà chuẩn bị đưa em đi.
Đám tang chỉ vỏn vẹn mấy chục người, có thêm thầy cô và bạn bè nên cũng đỡ hiu hắt. Nhìn cảnh ấy không ai kìm lòng được. Ai cũng thảng thốt hỏi nhau sao P. ra đi quá vội vã, không biết lý do nào khiến em cùng quẫn làm liều.

4. P. để lại một lá thư tuyệt mệnh, đại ý “Cuộc sống của con quá bất hạnh nên con phải ra đi”. Đám tang diễn ra ở ngôi nhà mà P. đang sống. Ngôi nhà khang trang đó là nhà người hàng xóm, nhận nuôi P. từ hồi em 6 tháng tuổi.
Cách đó khoảng mười căn là nhà mẹ đẻ em. Căn nhà nhỏ mới được xây theo diện nhà tình thương. Mẹ em sống một mình, mưu sinh bằng nghề bán vé số. Bà cũng không nói gì thêm suốt đám tang mà chỉ khóc và lủi thủi đi về.
Không nghe ai nhắc gì đến bố em. Tôi càng bàng hoàng khi biết về tuổi thơ và hoàn cảnh đáng thương của em.
Hàng xóm, người thân kể lại năm ngoái P. đã thi rớt tốt nghiệp. Năm nay em quyết tâm thi đậu để chị nuôi xin cho đi học trung cấp ở Sài Gòn. Biết tin rớt, nhiều người nói ra nói vào, đại ý là phàn nàn “sao được người ta nuôi, có ăn với học thôi mà thi hai năm không đậu”. Đêm em uống thuốc trừ sâu là đêm mà cả nhà bận việc và đi công tác hết, chỉ có em ở nhà.
Quay lại trường, lục tìm bảng điểm của P. tôi mới thật sự sốc. P. được 26 điểm nhưng em có thêm 2 điểm nghề và 1,5 điểm khu vực. Nếu vậy em chỉ thiếu có nửa điểm. Xin ý kiến của chị nuôi P., tôi làm đơn xin phúc khảo bài thi môn sử của em, với nguyện vọng là để oan hồn P. được thanh thản nơi chín suối.
Một tuần sau, kết quả phúc khảo cho biết em là một trong số ba trường hợp sau khi phúc khảo từ rớt thành đậu. Hơn 30 trường hợp khác ở cùng trường phúc khảo nhưng không thành công. Tôi nghĩ chắc trời thương để em được an lòng ra đi... dù kết quả phúc khảo bây giờ chỉ còn là vấn đề tâm linh.

5. Những lúc ngồi lại với học trò, chúng tôi thường trách nhau là quá vô tâm trước câu chuyện của P.. Ai cũng nghĩ em khá giả mà đâu biết hoàn cảnh gia đình em xáo trộn từ hồi còn đỏ hỏn.
Ai cũng thấy em ít nói, ít bạn nhưng không ai bắt chuyện. Và lúc em túng quẫn nhất, cần người thân nhất thì lại không có ai ở bên em. Nghĩ lại mới thấy P. bị trầm cảm nhưng trước đó không ai để ý.
Tôi nghĩ nếu mình quan tâm đến học trò nhiều hơn, nếu chịu khó bắt chuyện, chia sẻ với các em nhiều hơn... thì có lẽ đã khác, có lẽ sẽ cứu được em chăng?
Vì sao em lại chọn cái chết khi cuộc đời vẫn còn nhiều lối rẽ? Còn nơi nào để em nương tựa? Những câu hỏi cứ xoáy lấy tâm can tôi. Chịu quá nhiều áp lực từ cuộc sống khi tâm hồn còn quá non nớt, bồng bột thì kết quả rớt tốt nghiệp đối với P. chắc chỉ là giọt nước tràn ly. Mới đây gia đình nuôi em đã làm lễ cầu siêu đưa em vào chùa.
Tôi bị ám ảnh một thời gian dài về người học trò bạc mệnh. Buồn đau và xót xa nhiều lắm nhưng trách ai cũng đã quá muộn màng, bởi cuộc đời không cho phép chúng ta được nói hai chữ “giá như”.

LƯU TRANG ghi
N.M.C. (giáo viên, TP.HCM)
(Nguồn: Tuổi Trẻ Cuối Tuần)