Ký ức mưa đầu mùa

Sáng dậy đi tắm, dội nước lên người, một hơi lạnh vừa lạ vừa quen lan tỏa... Mùi nước lạnh này rất khác mọi ngày. Hứng đầy một xô, vục tay vào, để cho hơi lạnh thấm vào từng nhịp thở. Đúng rồi! Đêm qua trời mưa, mấy đêm nay trời hay mưa.
Bồn nước trên mái nhà thấm hơi lạnh, thấm mùi mưa, nên mới thành ra thế! Đã lâu lắm rồi mới có được những giọt nước có cái lạnh đầy cảm xúc này, nhưng sao vẫn thấy thiếu, rất thiếu một điều gì đó...
Nhớ mái nhà tranh hồi xưa, cái nhà đầu tiên mà mẹ tự mua được và gia đình không còn phải đi ở đậu. Cái nhà đó hình như giá chỉ vài chỉ vàng nằm trong con hẻm lầy lội vùng ngoại ô.

Xung quanh nhà bao bọc bởi hơn chục cây dừa, hai cây mít, vài ba cây chanh con con... tạo thành một cái hàng rào tự nhiên. Mảnh vườn bên hông nhà có cái ao nhỏ, cạnh ao là một vườn bồn bồn và rau đắng. Hồi xưa người ta không ăn bồn bồn. Chỉ khi có người trong xóm bị cảm, người ta đến hỏi xin một nắm lá bồn bồn về nấu nước xông. Hoặc khi có đứa nhỏ nào bị sảy, người ta đến xin nắm rau đắng về chà lên người nó, vài hôm là khỏi.
Thời hồi xưa đó còn trong xanh lắm! Trong xanh vì cây cối trong vườn xanh. Trưa nào tôi cũng trèo lên cây dừa dâu trước cửa. Cây dừa nhỏ, trái cũng nhỏ, loại dừa dâu trái nhỏ vỏ mềm, khi ăn không cần chặt, dùng răng cạp lớp vỏ ngoài ra, bấm lủng hai cái lỗ ở chỗ mỏng vỏ nhất trên đầu trái dừa là có thể ngửa cổ nút hết nước.

Xanh vì mùa mưa rau đắng mọc xanh um, tươi mơn mởn, ăn cách gì cũng không hết. Tôi với hai chị em con nhỏ trong xóm hè nhau cắt mang ra chợ chồm hổm gần nhà để bán. Cắt, rửa, ngâm nước cả đêm, sáng sớm ra chợ nhiều người cứ hốt cho đầy giỏ, xong móc túi trả chẳng bao nhiêu tiền.
Đối diện chỗ tụi tôi ngồi bán có bà bán gỏi cuốn. Tôi mê gỏi cuốn lắm nên bán rau được bao nhiêu là ăn gỏi cuốn hết bấy nhiêu. Trưa bưng thau về trong túi không còn đồng “doanh thu” nào. Hai con nhỏ cạnh nhà cũng bị mẹ la mắng om trời vì lội bùn lội sình cả buổi mà về nhà chả có đồng cắc nào.
Chán bán rau, tôi ở nhà móc bùn nặn tượng. Ngồi bên hông nhà, chỗ lót mấy tấm đan mẻ làm đường đi, tôi nặn cả một công viên bằng bùn và rau má. Rau má là cây, mảnh tre là ghế đá, bùn nặn thành người, thành xe cộ... Tất cả đặt trên một tấm đan sạch nhất, đẹp nhất, nhưng lại là nguyên nhân những cơn tam bành của mẹ tôi. Mẹ la vì con gái không lo nấu cơm phơi củi, chỉ thích nặn bùn đất, bày binh bố trận dơ ơi là dơ. Tôi phải dọn rửa, phải chùi cho bằng hết!
Tôi vừa khóc vừa thảy từng “người” xuống ao, từ người chăm sóc công viên, đến chú lính gác, đến đôi tình nhân,... vứt xuống ao hết, rồi múc nước dội rửa tấm đan cho sạch. Nước mưa đầu mùa mới rớt mấy trận đầu tiên hứng bằng máng xối từ mái lá phủ giấy dầu, thứ nước lạnh ngắt, vàng vàng, có mùi chua chua khét khét, nổi lềnh bềnh trên mặt vài mảnh lá... Tôi múc từng gàu, lành lạnh, thơm thơm, xối qua từng kẽ tay, kẽ chân, mát rượi và nhớp nhớp vì nhựa lá.
Buổi chiều nước đã như thế, buổi sáng tinh mơ mới mưa xong nước còn lạnh hơn, thơm hơn, máng xối vẫn còn tong tong từng giọt chưa chảy hết. Múc nước đó giặt đồ nhưng không được giặt áo trắng vì sẽ bị vàng. Giặt xong nắng lên. Cái nắng sớm sau một đêm mưa luôn vàng óng, rực rỡ, tươi tắn mà không hề gay gắt. Phơi đồ lên, múc nước trong lu tắm rửa, lạnh thấu xương! Thay đồ rồi mà vẫn còn run lập cập, chạy ra đầu hẻm ăn tô cháo lòng nóng hổi đầy phèo, đầy huyết...
Ngày xưa, những ngày mưa đầu mùa là thế! Không phải như bây giờ, ngoài ban công thì mưa nghe rào rào nhưng cửa sổ cạnh giường vẫn không mở được vì ngại nhà người ta sát bên kia hẻm. Vẫn bật máy lạnh mà nằm ngủ. Sáng thò tay vào xô nước lạnh nhỏ trong phòng tắm mà tưởng nhớ ngày xưa. Nhớ hồi mình từng ước nhà đừng nghèo, khi trời mưa không cần phải làm gì, cứ đóng cửa nằm trong nhà cao cửa rộng mà đọc sách. Đời người ta, cứ thế mà hóa khổ!
-PHAN NGỌC DIỄM HÂN
Nguồn: Thời báo Kinh tế Sài Gòn