Người thì chơi với ai?

.:: Trần Nhã Thụy ::.
(Nguồn: Saigon Tiếp thị số 113 thứ hai ngày 5.10.2009)

Có lần, một “bạn hiền” gọi điện rủ đi nhậu, tôi nói con đang bệnh phải đưa bệnh viện, tiếc quá không tới được. “Vậy, thôi nghen” – điện thoại cúp cái rụp, khiến tôi lúc đó dù không muốn kéo dài cuộc trò chuyện cũng cảm thấy chưng hửng.

Càng ngày tôi càng gặp những tình huống tương tự. Nếu không có sự đáp ứng giữa hai bên thì cứ là cắt đứt cái rẹt. Cho dù bạn bè, dẫu một câu lịch sự: “Con mày bệnh à, thế có nặng lắm không?”, đại loại vậy, dường như cũng cần thiết. Bọn tao đang vui, hú mày tới chơi, mày không tới được thì “Vậy, thôi nghen”. Không phải sợ tốn tiền điện thoại, chẳng phải là không phải có thời gian. Nhưng cứ “Vậy, thôi nghen” cho nó khỏe, có khi cho rảnh nợ, vì biết có dông dài thêm cũng chẳng được gì.

Từ câu chuyện nhỏ của mình, nhìn ra ngoài một chút thì thấy quả là đang có hội chứng “Vậy, thôi nghen” như thế. Nhiều phụ huynh tỏ ra rất tình cảm với thầy cô giáo dạy con mình, thăm hỏi, quà cáp rất đều. Thế nhưng khi con mình vừa xong lớp thì “Vậy, thôi nghen” ngay lập tức. Thậm chí ra đường gặp thầy cô giáo cũ không thèm chào hỏi lấy một câu. Trong cơ quan, các nhân viên thường rất o bế sếp, thậm chí nghe tin đứa cháu đằng chồng của cô em vợ sếp chơi đá banh bị trầy tay cũng tổ chức thăm viếng tặng quà rất hoành tráng. Thế nhưng, vào một ngày đẹp trời nào đó, vì một lý do nào đó sếp không còn là sếp nữa thì “Vậy, thôi nghen”. Ví dụ còn nhiều, kể ra còn dài. Ngẫm về quan hệ giữa người và người thấy sao mà chán quá. Có lẽ cái câu “Chán như con gián” phải sửa lại là “Chán như con người”.

Không biết những người khác thì sao, chứ tôi càng ngày càng thấy giữa con người như có một bức tường vô hình. Nhiều khi trong một đám đông choàng vai bá cổ, cười nói rôm rả, nhưng rồi khi về chẳng biết mình vừa nói chuyện với ai, mình đã cười vì cái gì. Rồi chợt mạo muội nghĩ rằng, dường như con người đang diễn với nhau như trên sân khấu chứ không phải là sống với nhau trong cuộc đời. Cái tính chất tư lợi, cái quan niệm “sống chết mặc bây tiền thầy bỏ túi” là khá phổ biến.

Người thì chơi với ai? Lẽ đương nhiên người phải chơi với người. Nhưng hình như không phải vậy. Nhiều người bây giờ bắt chước thánh nhân học lối sống vô vi vô sự. Tới cơ quan thì làm cho tròn phận viên chức, tránh gây mích lòng ai, sống thực sự là khi về nhà chăm cái bể cá, hoặc trồng phong lan, hoặc nuôi chó kiểng… Đó là chưa kể có những người “chơi” hẳn với thú dữ như sấu, gấu, hổ… với cái triết lý thú dữ còn hiền hơn con người (!) Vào một chiều nắng đẹp trong công viên, chúng tôi nhìn thấy một cô gái trẻ mặc váy rất xinh đang ôm choàng một cái cây, mắt nhắm nghiền, miệng thì thầm liên tục như tỏ tình. Thằng con hỏi tôi: “Ba ơi, sao cô kia lại úp mặt vô cái cây?”. Tôi buồn cười quá, không biết giải thích thế nào. Cũng may thằng nhỏ, bằng sự hiểu biết nhanh nhảu của một học sinh lớp một tự trả lời luôn: “Chắc là cô ấy bị chú công an phạt”.

Người thì chơi với cây. Có lẽ đó là trường hợp của cô gái ấy. Người khác lại chơi với chim. Người khác nữa thì chơi với chuột. Và, có người mê chơi với đá, v.v. và v.v… Xem ra, ngày càng có nhiều người chọn đối tượng chơi không phải là đồng loại của mình. Khi người chơi với những thứ… không phải là người thì cứ như là rút ruột, mang hết tâm tình, tâm huyết ra mà chơi. Còn khi người chơi với người thì hoặc dè chừng, hoặc khôn ngoan kiểu như “Vậy, thôi nghen” đã nói ở trên. Nhưng xem ra chơi vậy còn đỡ hơn là kiểu chơi như “bỏ bóng đá người”, “ném đá giấu tay”, “thọc gậy bánh xe”… rất ư là mệt mỏi.

Không muốn sống gần con người, một ngày kia vị nam tước Cosimo nhỏ tuổi đã tót lên cây và ở miết trên những ngọn cây cho đến hết cuộc đời. Đó là câu chuyện thú vị trong cuốn tiểu thuyết Nam tước trên cây của nhà văn Ý I. Calvino (1923-1985). Là một câu chuyện tưởng tượng, nhưng đọc xong chợt thèm được sống như thế. Trên cây, tức trên cao, và cây ở đây là nghĩa rộng của thiên nhiên. Con người, có lẽ hạnh phúc nhất là được chơi với thiên nhiên. Lẽ dĩ nhiên là phải ráng chơi làm sao coi cho được.